تعدیل به معنی برقراری عدالت است و در قراردادهای پیمانکاری و ساختمانی کاربرد گسترده دارد. تعدیل در قرارداد پیمانکاری به عنوان ابزاری در جهت ایجاد توازن مالی به هنگام رخ دادن شرایط ناگهانی استفاده میشود. تعدیل سعی دارد علاوه بر تامین منافع شخص متضرر، به منافع شخص مقابل نیز خللی وارد نکند و در نتیجه طرفین میتوانند با مذاکره و توافق به جای فسخ قرارداد و تنها با ایجاد تعدیل، به همکاری خود ادامه دهند.
جهت دریافت مشاوره طراحی و اجرای دکوراسیون داخلی در کیش بر روی لینک کلیک کنید.
در یک قرارداد پیمانکاری بازسازی ساختمان، پیمانکار متعهد میشود که در ازای دریافت مبلغ، مجموعه خدماتی را برای کارفرما طبق برنامه زمانی مشخص انجام دهد. اما گاهی در روند انجام پروژه شرایطی پیش میآید که خارج از اختیار پیمانکار بوده و باید تصحیحاتی در مبلغ پرداختی یا نحوه ادامه کار یا زمانبندی انجام شود. به این موارد تعدیل گفته میشود.
تعدیل کمک زیادی به طرفین قرارداد مینماید. تعدیل باعث میشود که به جای تعلیق یا فسخ قرارداد از طریق مذاکره و توافق مجدد بتوان همکاری را ادامه داد و طرفین دچار زیان و خسران به دلیل شرایط غیرمنتظره و خارج از اختیار نشوند.
طبق ماده 29 شرایط عمومی پیمان، تعدیل در قیمت قرارداد امکانپذیر است و جزییات آن به شرایط خصوصی پیمان و توافقات طرفین قرارداد بستگی دارد که در شرایط زیر میتواند استفاده شود:
یکی از مهمترین و متداولترین مسائلی که سبب تعدیل میشود، تورم است. با توجه به اینکه بخش قابل ملاحظهای از قراردادهای پیمانکاری طولانیمدت میباشدو با توجه به وضعیت تورم و افزایش قیمتها در کشور ما، تعدیل به دلیل تورم در قراردادهای طولانیمدت نیاز است. این تعدیل باید با توجه به افزایش نرخ مصالح و خدمات صورت گیرد.
در نظر داشته باشید، در صورت تاخیر در زمان اجرای پروژه توسط پیمانکار ساختمان به گونهای که خود وی عامل آن باشد، تعدیل به دلیل تورم محاسبه نمیشود.
موضوع مهم دیگر وضعیت مصالح و موارد مورد نیاز وارداتی است. ممکن است بنا به دلایلی مثلاً تغییر قوانین گمرکی یا مسایل تحریمی و یا دیگر موارد، مصالح وارد نشود یا واردات آن معلق شود یا هزینه آن افزایش یابد. این موارد نیز باعث تعدیل در قرارداد پیمانکاری شده و بنا به شرایط یکی از تعدیلات زیر اجرا میگردد:
عوامل غیرمنتظره طبیعی مثل زلزله، سیل و یا شرایط طولانی بد جوی و نیز مسائلی مثل مثل قطع طولانیمدت برق و آب و گاز نیز میتواند باعث تعدیل شود. در صورتی که پیمانکار موارد ایمنی را به درستی اجرا کرده باشد، اما عوامل غیرمنتظره باعث اشکال و اختلال یا آسیب به پروژه و روند کار شود، تعدیل لازم میشود.
همچنین تغییرات در قوانین و مصوبههای حکومتی می تواند باعث تعدیل شود. مثلاً ممکن است دولت به ناگاه نرخ سیمان یا فولاد را افزایش دهد. در این صورت تعدیل در قیمت قرارداد با توجه به نرخ افزایش یافته خواهیم داشت.
گاهی کارفرما انجام موارد و خدمات اضافهای را از پیمانکار می خواهد یا تغییراتی در نحوه انجام کار مد نظر دارد که در قرارداد ذکر نشده است. در این موارد نیز میتوان از تعدیل کمک گرفت و با تغییراتی در قیمت و زمان بندی، بتوان قرارداد را با موارد و شرایط جدید ادامه داد.
نوع اول تعدیل در قرارداد پیمانکاری، تعدیل قراردادی میباشد که در خود قرارداد یا یک نسخه تکمیلی آن پیشبینی میشود و طرفین شرایطی را برای ایجاد تعدیل در قرارداد ذکر میکنند. بنابراین این نوع تعدیل از ابتدا در قرارداد به توافق طرفین میرسد.
به عنوان مثال طرفین متعهد میشوند در صورت ایجاد تورم بیش از 2 درصد تا پایان موضوع قرارداد، نرخ قرارداد را تا درصدی معین افزایش دهند. مثال دیگر اینکه در قرارداد ذکر شود با گران شدن مصالح و یا ناموجود بودن آن در بازار به مدت قرارداد اضافه کنند تا طرف مقابل متحمل پرداخت خسارت نشود.
نوع دوم تعدیل در قرارداد پیمانکاری، تعدیل قانونی است که در آن قانونگذار میتواند برای ایجاد عدالت و دفاع از منافع شخص متضرر اقدام به تعدیل قرارداد نماید. بنابراین در این نوع تعدیل چیزی در قرارداد ذکر نشده و مجری قانون آن را تعیین مینماید.
به عنوان مثال اگر موضوع قرارداد مربوط به کالای وارداتی باشد یا برای انجام کاری نیاز به مصالح وارداتی باشد و ناگهان و به طور غیرمنتظره، واردات آن کالا یا مصالح ممنوع شود، قانونگذار میتواند زمان انجام قرارداد را تا زمان تامین کالا به تاخیر بیاندازد و یا اجازه دهد که کالای موجود در بازار جایگزین آن شود.