قرارداد پیمانکاری بدون مصالح

در مقالات پیشین در خصوص قرارداد پیمانکاری با مصالح توضیح دادیم. یکی دیگر از انواع قراردادهای ساختمانی، قرارداد پیمانکاری بدون مصالح می‌باشد که در آن هزینه فراهم کردن مصالح به جای پیمانکار، بر عهده کارفرما می‌باشد.

جهت دریافت خدمات بازسازی ساختمان در کیش توسط آذین پیمان بر روی لینک کلیک کنید.

این نوع قرارداد بسیار متداول بوده و مزایا و معایب خاص خود را دارد. در این مقاله از آذین پیمان با ما همراه باشید تا به طور کامل این نوع قرارداد را شرح دهیم. در ادامه آن را با قرارداد پیمانکاری با مصالح مقایسه خواهیم نمود. همچنین در خصوص اینکه در چه مواردی بهتر است از این نوع قرارداد استفاده کنیم و نقاط قوت و ضعف آن را به طور کامل بررسی خواهیم نمود.

قرارداد پیمانکاری بدون مصالح

همان گونه که می‌دانید، بسیاری از کارهای ساختمانی از ساخت و ساز کامل گرفته تا بازسازی دکوراسیون و اجرای کارهای جزیی‌تر مانند نقاشی و گچکاری  … در قالب پروژه پیمانکاری تعریف می گردد و برای آن قراردادی جامع تنظیم می‌گردد. قراردادهای پیمانکاری با توجه به نوع و حجم و موارد پروژه، انواع مختلفی دارند. یکی از مهمترین این نوع قراردادها، قرارداد پیمانکاری بدون مصالح می‌باشد.

در این نوع قرارداد، هزینه و انتخاب نوع مصالح و متریال مصرفی بر عهده کارفرما می‌باشد. البته تهیه و خرید مصالح معمولاً در این نوع قرارداد بر عهده پیمانکار می‌باشد، اما هزینه آن را کارفرما از قبل تحت ساختاری که در ادامه شرح داده می‌شود، پرداخت می‌نماید.

در این نوع قرارداد، انجام امور، مدیریت و پرداخت هزینه به کارگران و تیم اجرایی، تجهیز کارگاه، بر عهده پیمانکار می‌باشد و تنها تفاوت آن با قرارداد پیمانکاری با مصالح، در همین مقوله پرداخت هزینه مصالح توسط کارفرما می‌باشد. همانند روش پیمانکاری با مصالح، تهیه ماشین آلات در صورت نیاز می‌تواند بر عهده پیمانکار یا کارفرما باشد که در قرارداد به طور دقیق ذکر می‌گردد.

گاهی به این روش عرفاً قرارداد دستمزدی گفته می‌شود که واژه درستی نیست. چرا که ساختار دستمزدی معمولاً برای کارهای ساعتی و روزانه و کارگری به کار برده می‌شود و ماهیت قرارداد دستمزدی اصولاً با پیمانکاری متفاوت است.

مزایا و نقاط قوت قرارداد پیمانکاری بدون مصالح

یکی از مهمترین بخش های هزینه پروژه‌های ساختمانی مصالح و متریال مصرفی می‌باشد. یکی از حساسیت هایی که کارفرمایان و مالکان در این خصوص دارند، اطمینان از کیفیت و مرغوب بودن مصالح می‌باشد. هنگامی که تهیه مصالح با پیمانکار باشد، همواره این نگرانی وجود دارد که مصالح تهیه شده مورد خواست کارفرما نبوده و یا از مواد نامرغوب و بی‌کیفیت استفاده شده باشد.

همچنین در برخی از پروژه‌ها اگر قیمت مصالح زیاد باشد، ممکن است بسیاری پیمانکاران در تهیه و تامین مصالح به تنهایی مشکل داشته باشند. تهیه مصالح توسط کارفرما در مواردی که متریال مصرفی زیاد و گران باشد، کار و آزادی عمل پیمانکار را افزایش می‌دهد.

در نظر داشته باشید که در این روش، کارفرما می‌تواند مصالح را متناسب با پیشرفت پروژه و در زمان های لازم تهیه کند. این موضوع هم فرصت بیشتری به وی برای تحقیق و بررسی می‌دهد و هم به کارفرما کمک می کند که هزینه مصالح را به طور تدریجی پرداخت کند.

اما در مقابل تهیه مصالح توسط کارفرما ایرادات و مشکلاتی نیز دارد که در ادامه به آن می‌پردازیم:

معایب و نقاط ضعف پیمانکاری بدون مصالح و روش هایی برای حل آن

در وهله اول، هدر رفتن مصالح چالش اصلی می‌باشد. به دلیل این که پیمانکار نقشی در تامین هزینه مصالح ندارد، حساسیت و الزامی در مصرف بهینه آن نخواهد داشت و ممکن است باعث اتلاف و مصرف بیش از حد مصالح توسط وی گردد. برای این منظور کارفرما باید با مشورت با افراد متخصص، حدود معقول مصرف مصالح و منابع را تخمین زده و یک مقدار حداکثر برای پروژه در نظر بگیرد و در قرارداد ذکر کند. همچنین می‌تواند تشویق هایی برای پیمانکار در صورت مصرف کمتر در نظر بگیرد.

چالش دیگر، عدم هماهنگی مصالح تامین شده توسط کارفرما با خواسته پروژه است. به دلیل اینکه تامین مصالح و استفاده از آن به عهده دو نفر یا تیم است، این موضوع باعث مشکلاتی می‌شود. در نظر داشته باشید که پیمانکار چون خود مجری کار است، به خوبی می‌داند که چگونه مصالحی و به چه صورت خریداری نماید و چگونه در مصرف آن صرفه جویی کند.

اما در صورتی که کارفرما خود شناخت و اگاهی کافی داشته باشد و یا از متخصصین و مشاورین باتجربه کمک بگیرد، تا حدود زیادی می‌تواند جلوی این مشکل را بگیرد. همچنین لازم است قبل از انعقاد قرارداد، در خصوص مصالح انتخاب شده با پیمانکار به طور کامل هماهنگی لازم را انجام داده باشد.

همچنین این روش مسئولیت کارفرما را بیشتر نموده و نیاز وی به حضور و نظارت را بیشتر خواهد نمود.

شرایط انتخاب قرارداد بدون مصالح

به طور کلی هنگامی که پروژه آیتم ها و زیرمجموعه های زیادی نداشته باشد، این روش می‌تواند گزینه مناسبی باشد. برای مثال در یک پروژه بازسازی به دلیل وجود آیتم‌ها و کارهای مختلف و نیاز به مصالح متعدد، بهتر است از قرارداد با مصالح استفاده شود. اما در پروژه‌‌ای مانند نقاشی ساختمان یا اجرای کاغذ دیواری یا سرامیک، می‌توان از این روش استفاده نمود.

معمولاً در قراردادهای پیمانکاری بدون مصالح، روند کار مشخص بوده و می توان بر اساس واحد طول یا مساحت یا تعداد یا وزن و … آ ن را مشخص نمود. به عنوان مثال، در یک پروژه دیوارکشی یک باغچه را در نظر بگیرید. در صورتی که مالک با مصالح و انواع دیوارها آشنایی داشته باشد، برای اطمینان بهتر از کیفیت کار می‌تواند تهیه مصالح را شخصاً به عهده بگیرد و تنها اجرای آن را به پیمانکار یا استاد بنا بسپارد. در این مورد بر اساس هر متر اجرای دیوار، با پیمانکار به قیمتی توافق خواهد رسید و هزینه و یا تهیه مصالح را متناسب با پیشرفت پروژه یا به یکباره در اختیار پیمانکار قرار می‌دهد.

در بسیاری از مراحل اجرای ساخت و ساز، پیمانکار کارهای مختلف در هر بخش را به دست پیمانکاران جزء می‌سپارد (مثلا پیمانکار جزء ایزوگام پشت بام)  و در بسیاری از این موارد، قرارداد با آنها را به صورت بدون مصالح منعقد می‌نماید.

روش تهیه و پرداخت مصالح و مبلغ تنخواه گردان

در صورت عقد قرارداد پیمانکاری بدون مصالح، اگر قرارداد کوچک بوده و یا تعدد مصالح و اجناس مورد نیاز کم باشد، کارفرما خود شخصاً اقدام به تهیه مصالح می نماید.

اما در بسیاری از پروژه‌ها، قرارداد به این صورت تنظیم می‌شود که کارفرما تنها هزینه را می‌پردازد و تهیه و حمل و نقل مصالح و اجناس و وسایل مورد نیاز بر عهده پیمانکار باشد.

در این صورت کارفرما متناسب با نیاز پروژه، مبلغی را تحت عنوان تنخواه گردان به حساب کارفرما واریز نماید. بهتر است این حساب مجزا بوده و در قرارداد نیز ذکر گردد.

پیمانکار از این مبلغ برای تهیه و خرید مصالح طبق نوع ذکر شده در قرارداد استفاده می‌نماید و فاکتور و رسید آن را بلافاصله برای کارفرما ارسال می‌نماید. در این نوع قرارداد، کارفرما موظف خواهد بود، هزینه  مبلغ تنخواه گردان را به طور مستمر و به نیاز پروژه شارژ نماید. تاخیر در پرداخت این هزینه، باعث تعویق و عقب افتادن پروژه شده و مسئولیت ان به عهده کارفرما خواهد بود.

بهتر است کارفرما یا نماینده وی، از مصالح تهیه شده توسط پیمانکار و استفاده آن در پروژه به طور مستمر بازدید و نظارت داشته باشد.

سخن پایانی قرارداد پیمانکاری ساختمان

در این مقاله قرارداد پیمانکاری بدون مصالح تشریح شد و مزایا و معایب آن را بررسی کردیم. در شرایطی که پروژه دارای ریزآیتم های متعدد نبوده و یا هزینه مصالح بالا باشد، میتوان از این نوع قرارداد استفاده نمود.