مقاوم سازی ساختمان چیست

زلزله‌ها و حوادث طبیعی سالیان اخیر که باعث تخریب بسیاری منازل و خانه‌ها مخصوصاً خانه‌های قدیمی گردید، باعث شد که مقاوم سازی ساختمان اهمیت بسیار یابد. مقاوم سازی به مجموعه اقدامات و کارهایی گفته می‌شود که باعث بهبود مقاومت و پایداری ساختمان در برابر بارهای وارده مخصوصاً زلزله می‌شود.

جهت دریافت مشاوره و خدمات بازسازی ساختمان در کیش بر روی لینک کلیک کنید.

مقاوم سازی تنها مختص خانه های قدیمی و کلنگی نمی باشد و به دلایل مختلف اجرا می گردد. در این مقاله از آذین پیمان با مفهوم و دلایل و روش های مقاوم سازی ساختمان آشنا می شویم.

مقاوم سازی ساختمان چیست؟

ساختمان ها با گذشت زمان به مرور فرسوده میشود و تحمل باربری آنها کاهش می‌یابد. عمده اهمیت این موضوع مربوط به مقاومت و پایداری ساختمان در برابر زلزله، باد و عوامل محیطی می‌باشد. همچنین ساخت و ساز غیراصولی نیز باعث می‌شود که سازه در برابر این عوامل پایداری و تحمل کافی را نداشته و باعث تخریب شود.

خوشبختانه به جای تخریب و ساخت مجدد سازه که متحمل هزینه‌های گزافی می‌باشد با استفاده از روش‌های متعددی می‌توان دوام و مقاومت و سازه را افزایش داد و آن را به حداقل مورد نیاز و استانداردها نزدیک نمود. به این اقدامات مقاوم سازی گفته می‌شود.

مقاوم سازی یکی از بهترین اقدامات و راه حل اصولی کاهش خطرپذیری یک سازه در برابر زلزله و عوامل طبیعی می‌باشد که با صرف هزینه بسیار کمتر (در مقابل تخریب و اجرا از صفر) می توان جان افراد را نجات داد. همچنین این اقدامات در زمان کم و بدون نیاز به حمل و نقل کلی وسایل قابل انجام است.

در نظر داشته باشید که مقاوم سازی یک علم و رشته تخصصی در علم مهندسی عمران بوده و نیاز به دریافت مجوز و تاییدیه از شهرداری می باشد. برای این منظور لازم است که این امر توسط متخصصین و پیمانکار آشنا به کار انجام پذیرد. قبل از اجرا باید توسط شهرداری ناظر ذیصلاح دارای پروانه از نظام مهندسی ساختمان معرفی گردد و در طول اجرا به طور مستمر نظارت داشته باشد. در پایان پس از تایید کلیه مراحل توسط وی، شهرداری تاییدیه اجرای مقاوم سازی صحیحی را به شما خواهد داد.

مقاوم سازی در برابر بهسازی لرزه ای

از دید علمی و مهندسی، در خصوص تمهیدات و کارهایی که برای افزایش مقاومت و پایداری و ایمنی ساختمان می‌شود، واژه مقاوم سازی کامل نیست. چرا که این اقدامات در جهت بهبود عملکرد سازه و اجزای آن می‌باشد. بنابراین واژه «بهسازی» کلمه صحیح‌تری می‌باشد و در اسناد علمی معمولاً این نام بکار برده می‌شود. به طور خاص، بهسازی ساختمان در برابر نیروی زلزله را «بهسازی لرزه ای» گفته می‌شود.

در حقیقت مقاوم سازی یکی از زیرمجموعه‌های بهسازی می‌باشد.اما در مکالمات عامیانه و روزانه، همان واژه مقاوم ‌سازی در مورد کلیه این اقدامات بهسازی گفته می‌شود.

اهمیت و دلایل اجرای مقاوم سازی

کشور ما در یک منطقه زلزله خیز قرار دارد و تا به حال زلزله های متعددی باعث تخریب هزاران ساختمان و آسیب‌های جسمی و فاجعه‌های انسانی متعدد به دلیل تخریب بناها گردیده است. متاسفانه بسیاری از ساختمان‌ها به طور اصولی و صحیح اجرا نشده و در مواردی کاستی‌های بسیاری در اجرای این سازه‌ها وجود دارد که در زلزله‌ها و اتفاقات ناگوار این موضوع خود را نشان می‌دهد.

در سوی دیگر همان گونه که ذکر گردید، سازه‌ها به مرور زمان فرسوده می‌شوند و دوام و تحمل و مقاومت آن ها در برابر بارهای وارده کاهش می‌یابد. از این رو هر سازه و بنایی پس از گذر زمان نیاز به مقاوم سازی و بهسازی خواهد داشت.

در گذشته، خانه‌ها توسط اشخاصی به نام استادکار و بنا و بدون سیستم مهندسی و نظارت دولتی انجام می‌شده است. در آن دوره آیین‌نامه و دستورالعمل ساخت و استانداردی وجود نداشت. وضعیت زلزله خیزی منطقه، گسل‌ها، شرایط رانش زمین و نوع خاک منطقه تاثیری در ساخت نداشت. به همین دلیل متاسفانه اکثر خانه های قدیمی علاوه بر استهلاک به دلیل سن بنا، مشکلات اجرای سازه‌ای نیز دارند و به شدت مستعد تخریب هستند.

موضوع دیگر، تغییرات بزرگ در نقشه و پلان معماری یک ساختمان است. سبک معماری مدرن نسبت به قدیم تغییر یافته است و بسیاری تمایل دارند با برداشتن برخی از دیوارها، فضاهای بزرگ تر و پارتیشن کمتر داشته باشند. در پاره‌ای از اوقات، این امر نیاز به مقاوم سازی ساختمان به دلیل حذف دیوار باربر دارد. در پایان باید به اشتباهات اساسی مهندسی حین اجرا به عنوان یکی از دلایل نیاز به مقاوم سازی اشاره نمود.

روش های مقاوم سازی

روش های بسیاری برای مقاوم سازی و بهسازی ساختمان وجود دارد که هر کدام باید با توجه به شرایط موجود و بررسی نقص کار انتخاب گردد. مهمترین موارد هنگام بررسی سازه به شرح زیر است:

• نوع اسکلت سازه
• وضعیت بادبندها، دیوارهای برشی و دیوارهای حمال
• تیغه هایی که باید برداشته شوند و

سخن پایانی درباره مقاوم سازی ساختمان

در این مقاله به بررسی مفهوم مقاوم سازی ساختمان پرداختیم و در ادامه دلایل و اهداف آن مورد بررسی قرار گرفت. در ادامه مروری کوتاه بر روش های مقاوم سازی انجام گرفت و همچنین مفهوم واژه های بهسازی و به طور خاص بهسازی لرزه ای نیز با مقاوم سازی مقایسه گردید.